Po ponad miesiącu od orzeczenia TSUE dotyczącego tzw. „kredytów frankowych” wciąż wiele kwestii pozostaje niejasnych. Tym niemniej prawie trzy czwarte wyroków polskich sądów w tego typu sprawach było korzystne. Aby dobrze przygotować się do powództwa warto przeanalizować możliwe rozwiązania. Niniejszy wpis publikujemy w ramach naszego cyklu “Poradnik frankowicza”.
UNIEWAŻNIENIE UMOWY
Przed Sądem Okręgowym w Gdańsku (orzekającym jako Sąd II instancji) zapadł pierwszy prawomocny wyrok unieważniający umowę indeksowaną CHF. Oddalając apelację banku Sąd uznał za NIEWAŻNĄ umowę o kredyt hipoteczny indeksowany do waluty obcej CHF (Eurobank, obecnie Raiffeisen). Sąd podzielił pogląd, że przy ocenie ważności czynności prawnej kluczowa jest jej treść, a nie to jak umowa była później wykonywana, ani też to jakie czynności poprzedzało podpisanie umowy, kredyt indeksowany nie był zaś kredytem walutowym.
Ponadto w ustnych motywach wyroku Sąd podkreślił, że trudno sobie wyobrazić bardziej rażące naruszenie interesów konsumentów, niż jednostronne kształtowanie wysokości zobowiązania konsumentów przez bank. Sąd jednoznacznie wskazał, że bank nie miał prawa zastrzegać w umowie postanowień, które pozwalały bankowi na jednostronne ustalenie wysokości zobowiązania!
Co bardzo istotne Sąd Okręgowy w ustnych motywach wyroku wskazał, że strony muszą wzajemnie zwrócić sobie świadczenia i nie przyjął tzw. teorii salda.
Podobne wyroki unieważniające zapadają już także w stosunku do kredytów denominowanych.
„ODFRANKOWIENIE UMOWY”
Kolejną możliwością rozwiązania sporu powstałego na tle kredytu indeksowanego kursem CHF jest tzw. „odfrankowienie umowy”. W przedmiotowym modelu sądy uznają, że umowa kredytowa po usunięciu niedozwolonej klauzuli indeksacyjnej pozostaje ważna. W tej sytuacji kredyt zmienia się w indeksowany do franka kredyt złotówkowy, oprocentowany stawką LIBOR. Takich wyroków (także prawomocnych) wskazać można całkiem sporo.
TRZECIA DROGA
Sąd Apelacyjny w Warszawie wydał niezwykle interesujący i jednocześnie korzystny dla kredytobiorców prawomocny wyrok w sprawie kredytu indeksowanego do waluty CHF. Sąd wskazał na możliwą trzecią drogę rozstrzygnięć, tj. potraktowanie kredytu jako kredytu w zł bez oprocentowania. W swoim rozstrzygnięciu Sąd powołując się na wyrok TSUE uznał, że umowy nie można uzupełnić ani kursem rynkowym ani kursem średnim, a cały mechanizm indeksacji, jako wystawiający kredytobiorcę na nieograniczone ryzyko kursowe, tj. zarówno indeksacja jak i odesłania do tabel kursowych, jest nieuczciwy i nie wiąże stron.
Podsumowując
Jak więc widać istnieją różne modele rozwiązań sprawy frankowej. Wbrew obiegowej opinii wyrok Trybunału Sprawiedliwości nie oznacza, że teraz sądy będą wyłącznie umowy unieważniać. Zresztą unieważnienie umowy kredytu powiązanego z frankiem szwajcarskim nie zawsze może być równie korzystne dla frankowicza co usunięcie z umowy klauzuli indeksacyjnej, a jak wskazuje Trybunał to interes konsumenta i to co jest dla niego korzystne ma tutaj kluczowe znaczenie.
Stąd bardzo istotne aby przed wytoczeniem powództwa dokonać wnikliwej analizy konkretnej umowy kredytowej i wykonać stosowne wyliczenia możliwych wariantów.
