Czy pracodawca może zbadać pracownika alkomatem?

Czy pracodawca może zbadać pracownika alkomatem?

Od początku obowiązywania RODO toczy się dyskusja dotycząca badania trzeźwości pracowników. Czy ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi daje pracodawcy uprawnienie do badania stanu trzeźwości pracowników, którzy stawili się do pracy?

Wielokrotnie wskazywano, że informacja dotycząca trzeźwości czy też nietrzeźwości pracownika zalicza się do danych dotyczących zdrowia, określonych w art. 9 ust. 1 RODO. Wynika to z faktu, że stan nietrzeźwości może mieć związek chociażby z chorobą alkoholową. W związku z tym zaostrzony jest rygor pozyskiwania i przetwarzania danych osobowych na co wielokrotnie wskazywał także Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Obecnie stanowisko to w odpowiedzi na wystąpienie, jakie do tego resortu skierował Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw podziela także Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej.

Zgodnie z art. 17 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi stan trzeźwości pracowników można  sprawdzać, ale tylko wtedy, gdy łącznie są spełnione dwa warunki:

  • badanie odbywa się na żądanie kierownika zakładu pracy, osoby przez niego upoważnionej lub pracownika, co do którego zachodzi uzasadnione podejrzenie, że spożywał alkohol w czasie pracy lub stawił się do niej w stanie po użyciu alkoholu,
  • badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego (np. policja), zaś zabiegu pobrania krwi dokonuje osoba posiadająca odpowiednie kwalifikacje zawodowe, co ma zapewnić wiarygodność wyniku badania.

Wobec powyższego stwierdzić należy, że badanie stanu trzeźwości pracownika może przeprowadzić policja, ale nie pracodawca. Natomiast pracodawca uprawniony jest do zwrócenia się do uprawnionego organu do przeprowadzenia takiego badania gdy zaistnieją przesłanki wskazane w art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Pracownik zaś ma prawo odmówić poddania się badaniu gdy jest ono przeprowadzane bezpośrednio przez pracodawcę.

Łukasz Rykowski

Autor artykułu:

Radca prawny. Interesuje się w szeroko pojętej tematyce obronności i bezpieczeństwa w szczególności w obszarze obrony cywilnej oraz ochrony danych osobowych (RODO). Doświadczenie zawodowe zdobywał już od pierwszych lat studiów, odbywając praktyki zarówno w kancelariach jak i w urzędach publicznych (m.in. Zachodniopomorski Urząd Wojewódzki, Instytut Pamięci Narodowej). Zaś po zakończeniu studiów m.in. jako Inspektor do spraw obronnych w Prokuraturze Okręgowej w Szczecinie, a także pełniąc funkcję Administratora Bezpieczeństwa Informacji, w administracji publicznej, a po wejściu w życie RODO Inspektora Ochrony Danych.